WEST-FRIESLAND, 26 november 2025 – Defensie oefent het hele jaar door om haar taken zo goed mogelijk uit te kunnen voeren. Militairen moeten kunnen handelen in uiteenlopende situaties: van inzet in oorlogsgebieden tot hulp bij rampen of crisissituaties in eigen land. Om die reden vinden oefeningen niet alleen plaats op bekende militaire oefenterreinen, maar soms ook daarbuiten. In bewoond gebied en langs belangrijke infrastructuur kunnen militairen realistisch trainen en zich beter voorbereiden op mogelijke inzet in de praktijk.
Oefenen buiten de gebruikelijke oefenterreinen
Van 1 december tot en met 12 december vindt er zo’n militaire oefening plaats op de Afsluitdijk, ter hoogte van Breezanddijk. In deze periode oefent het Kenniscentrum Wapensystemen & Munitie met zwaar materieel. Er worden schietbeproevingen gedaan met een 81 mm mortier en een Pantserhouwitser geschut 155 mm. Deze test- en oefenmomenten zijn belangrijk om de wapensystemen veilig, betrouwbaar en effectief te kunnen blijven inzetten.
Normaal gesproken wordt er veel geoefend op militaire terreinen, zoals schiet- en oefenterreinen die speciaal zijn ingericht en afgesloten. Toch is dat niet altijd voldoende. Defensie kiest er bewust voor om ook buiten deze terreinen te oefenen. Zo leren militairen omgaan met omstandigheden die lijken op echte missies: variërende weersomstandigheden, andere ondergronden en de aanwezigheid van verkeer of bebouwing in de buurt.
De Afsluitdijk is een belangrijke en unieke infrastructuurlocatie in Nederland. Door hier te oefenen, kan Defensie beter testen hoe materieel en wapensystemen functioneren onder realistische omstandigheden. Dat helpt om de inzetbaarheid van de landmacht te verbeteren en om bij te dragen aan de veiligheid van Nederland en haar bondgenoten.
Schietbeproevingen met mortier en pantserhouwitser
Tijdens de oefening op de Afsluitdijk voert het Kenniscentrum Wapensystemen & Munitie schietbeproevingen uit. Het gaat om:
- Mortier 81 mm
Dit is een indirect vuurwapen dat projectielen in een boog afvuurt. Mortieren worden vaak gebruikt om doelen op grotere afstand te kunnen raken, bijvoorbeeld achter dekking of in moeilijk toegankelijk terrein. - Pantserhouwitser geschut 155 mm
De pantserhouwitser is een zwaar artilleriesysteem met groot bereik en vuurkracht. De 155 mm-granaten kunnen op grote afstand worden afgevuurd en worden ingezet voor steun aan grondtroepen.
Bij dit soort beproevingen wordt onder andere gekeken naar nauwkeurigheid, betrouwbaarheid, veiligheid en de werking van munitie onder verschillende omstandigheden. De verzamelde gegevens zijn belangrijk voor verbetering van materieel, training en procedures.
Geluidsoverlast mogelijk bij gunstige wind
Bij het afvuren van mortieren en pantserhouwitsers komt veel geluid vrij. De oefening wordt zo gepland dat de veiligheid van mens en milieu vooropstaat en er zo veel mogelijk rekening wordt gehouden met de omgeving. Toch kan het voorkomen dat omwonenden of passanten op de Afsluitdijk de schietgeluiden horen.
Of u daadwerkelijk iets van de oefening merkt, hangt sterk af van de windrichting en weersomstandigheden. Als de wind de “goede” kant op staat, kunnen knallen en dreunende geluiden verder dragen dan anders. Woont u in de omgeving, of rijdt u in deze periode over de Afsluitdijk, dan kan het zijn dat u het geluid van de schietoefeningen hoort. Dit kan soms als hinderlijk worden ervaren, maar het is een tijdelijk effect dat hoort bij de oefeningen van Defensie.
Veiligheid staat voorop
Bij alle militaire oefeningen, en zeker bij oefeningen met zwaar geschut, staat veiligheid altijd centraal. Defensie werkt met duidelijke protocollen, veiligheidszones en gespecialiseerde medewerkers. Het gebied waar daadwerkelijk wordt geschoten, is strikt afgebakend en alleen toegankelijk voor geautoriseerd personeel.
Daarnaast worden omwonenden en weggebruikers zo goed mogelijk geïnformeerd over de periode en locatie van de oefening. Eventuele tijdelijke maatregelen op of rond de Afsluitdijk – bijvoorbeeld korte afsluitingen of verkeersaanpassingen – worden aangekondigd via de gebruikelijke kanalen, zoals overheidssites en verkeersinformatie. Het doel is om de overlast voor burgers tot een minimum te beperken, zonder afbreuk te doen aan de noodzakelijke training.
Hinder of schade melden
Ondanks alle voorzorgsmaatregelen is het niet uit te sluiten dat iemand hinder ondervindt of meent schade te hebben door de militaire oefening. Denk bijvoorbeeld aan schade aan ruiten, gebouwen of vee, of aan ernstige overlast. In dat geval heeft u als inwoner of ondernemer het recht om dit te melden bij Defensie.
Heeft u hinder of schade door de militaire oefening, dan kunt u meer informatie vinden en een melding doen via de website van Defensie: www.defensie.nl/onderwerpen/klachten-en-schadeclaims
Op deze pagina staat uitgelegd hoe u een klacht of schadeclaim kunt indienen, welke gegevens u moet aanleveren en hoe de verdere afhandeling verloopt. Defensie beoordeelt elke melding zorgvuldig en kijkt of de schade verband houdt met de oefening.
Waarom deze oefening belangrijk is
Hoewel het voor omwonenden soms lastig kan zijn om met geluidsoverlast of tijdelijke hinder om te gaan, zijn dit soort oefeningen essentieel. Een goed getrainde krijgsmacht is een voorwaarde voor een veilige samenleving. Door te oefenen met realistische scenario’s en met het materieel dat zij ook op missies gebruikt, blijft Defensie goed voorbereid op haar taken.
De schietoefening op de Afsluitdijk bij Breezanddijk is daar een voorbeeld van: een tijdelijke activiteit met mogelijk hoorbare effecten, maar met als doel om de veiligheid op de lange termijn te versterken. Door duidelijk te communiceren en een loket te bieden voor klachten en schadeclaims, probeert Defensie de balans te vinden tussen operationele noodzaak en begrip voor de leefomgeving van burgers.
Ontdek meer van Westfriesland Praat
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.