WEST-FRIESLAND, 10 november 2025 – Steeds meer gemeenten in Westfriesland springen financieel bij om inwoners te helpen die hun energiekosten niet meer kunnen betalen. Vooral gezinnen die buiten de boot vielen bij de aanvraag voor het landelijke Tijdelijk Noodfonds Energie krijgen hulp vanuit lokale middelen.
Het probleem is urgent: inmiddels hebben landelijk ruim 150.000 huishoudens een beroep gedaan op het noodfonds, maar duizenden anderen voldeden niet aan de inkomenseisen of werden afgewezen. Daardoor zijn gemeenten genoodzaakt om met eigen regelingen en noodpotjes te ondersteunen.
Lees ook: Energieondersteuning voor maatschappelijke organisaties en verenigingen in gemeente Medemblik
“De signalen uit onze dorpen liegen er niet om,” zegt een woordvoerder van de gemeente Medemblik. “Steeds meer mensen vragen hulp bij energierekeningen. Het is niet alleen een financieel, maar ook een sociaal probleem geworden.”
Lokale steunmaatregelen nemen toe
In Hoorn en Enkhuizen wordt de bestaande energietoeslag verlengd, terwijl Drechterland en Stede Broec via bijzondere bijstand gezinnen bijstaan die net boven de inkomensgrens vallen.
Lees ook: Medemblik trekt samen met de Westfriese gemeente op in een brede aanpak energiearmoede
De gemeente Koggenland onderzoekt zelfs of lokale energiecoaches meer maatwerk kunnen bieden, zodat inwoners structureel leren besparen.
“We willen voorkomen dat mensen elk jaar opnieuw in de problemen komen,” aldus wethouder Marieke Rijk (Hoorn). “Het is belangrijk dat het Rijk meer stabiliteit biedt, anders blijven gemeenten pleisters plakken.”
Gasprijs grotendeels bepaald door belastingen
Vanaf 2026 stijgt de energiebelasting op gas opnieuw – van 70 naar 73 cent per kuub. Wie het goedkoopste gascontract via Overstappen.nl afsluit, betaalt dan circa €1,17 per kuub, waarvan maar liefst 63 procent uit belastingen bestaat.
Nederland heeft hiermee een van de hoogste energiebelastingtarieven van Europa. Dat betekent dat de overheid de grootste invloed heeft op de hoogte van de gasprijs, terwijl gemeenten en hulporganisaties moeten bijspringen om huishoudens overeind te houden.
Voor veel inwoners van Westfriesland – waar de koopkracht lager ligt dan het landelijk gemiddelde – is dit een forse tegenvaller.
Energiearmoede ook in Westfriesland voelbaar
In dorpen in West-Friesland zijn inmiddels tientallen gezinnen bekend bij lokale hulporganisaties vanwege energiearmoede.
“Het zijn niet alleen minima,” vertelt een medewerker van Welwonen. “Ook gezinnen met modale inkomens lopen vast. Mensen proberen te besparen, maar de belasting maakt elke euro die ze uitsparen bijna zinloos.”
Volgens cijfers van de Rijksoverheid besteedt een gemiddeld huishouden inmiddels ruim 10 tot 15 procent van het inkomen aan energiekosten. In slecht geïsoleerde huurwoningen kan dat oplopen tot wel 25 procent.
Gemeenten vragen om structureel noodfonds
De Westfriese gemeenten pleiten gezamenlijk voor een structureel noodfonds energie dat minstens vijf jaar blijft bestaan.
Zo’n fonds zou zekerheid bieden voor huishoudens die telkens opnieuw te maken krijgen met plotselinge prijsstijgingen of veranderende inkomensgrenzen.
“Zolang de belastingdruk hoog blijft, blijven gezinnen kwetsbaar. Een structureel noodfonds zorgt voor rust, duidelijkheid en minder bureaucratie.”
De gemeenten willen dat het Rijk de middelen structureel onderbrengt bij de Belastingdienst of het Nationaal Energiefonds, zodat lokale overheden zich kunnen richten op maatwerk en energiebesparing, in plaats van noodhulp.
De paradox: overheid als veroorzaker én redder
De situatie laat een opvallende paradox zien.
De overheid verhoogt de belasting op gas, waardoor de rekening stijgt, terwijl gemeenten vervolgens gedwongen worden om financiële steun te bieden aan inwoners die daardoor in de problemen raken.
Energie-econoom Hans van Cleef noemt het “beleid dat zichzelf tegenspreekt”:
“De belasting op gas is ooit ingevoerd om duurzaamheid te stimuleren, maar treft nu vooral huishoudens die niet kunnen verduurzamen. Gemeenten betalen de rekening van rijksbeleid.”
Oproep tot herziening energiebelasting
Volgens Westfriese wethouders en energiecoaches moet de landelijke politiek niet alleen inzetten op noodfondsen, maar ook de energiebelasting fundamenteel herzien.
Een eerlijkere verdeling van lasten – waarbij huishoudens met lage inkomens minder belasting betalen over hun basisverbruik – zou volgens hen effectiever zijn dan tijdelijke steunregelingen.
Conclusie
Westfriese gemeenten tonen opnieuw hun maatschappelijke betrokkenheid door bij te springen voor inwoners met torenhoge energiekosten.
Maar de boodschap aan Den Haag is duidelijk: energiearmoede vraagt om structureel beleid, niet om noodgrepen.
Een structureel noodfonds energie – gecombineerd met een eerlijker belastingstelsel – zou gezinnen langdurig beschermen, de druk op gemeenten verlagen en laten zien dat de overheid écht achter haar burgers staat.
Ontdek meer van Westfriesland Praat
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.