Medemblik zet koers op erfgoedbehoud en beleving 2026–2030

MEDEMBLIK, 13 december 2025 – De gemeente Medemblik heeft haar Erfgoednota Medemblik 2026–2030 vastgesteld onder het motto ‘Met zorg koesteren, met trots beleven’. Deze nieuwe Erfgoednota Medemblik 2026–2030 bundelt voor het eerst alle ambities, beleidskeuzes en concrete acties op het gebied van cultureel erfgoed in één samenhangend document. De erfgoednota vormt het beleidskader voor de komende vijf jaar en sluit nauw aan bij de Omgevingswet, het Verdrag van Faro en bestaande gemeentelijke beleidsstukken zoals de cultuurnota, kerkenvisie en omgevingsvisie.

Erfgoed als fundament van identiteit

Medemblik beschouwt erfgoed nadrukkelijk als fundament van de lokale identiteit. Het gaat daarbij niet alleen om monumentale panden, maar ook om historische landschappen, waterstructuren, archeologie en immaterieel erfgoed zoals tradities en gebruiken. Volgens de erfgoednota, Medemblik 2026–2030 dragen deze elementen bij aan de herkenbaarheid, leefbaarheid en samenhang in stad en dorpen.

De gemeente wil erfgoed niet uitsluitend beschermen, maar vooral ook zichtbaar, toegankelijk en beleefbaar maken voor inwoners en bezoekers. Binnen de context van de Erfgoednota Medemblik 2026–2030 wordt gefocust op een brede benadering waarin erfgoed niet als belemmering, maar als kans wordt gezien voor ruimtelijke kwaliteit, educatie, toerisme en maatschappelijke verbinding.

Lees ook: Medemblik start erfgoedcampagne

Drie programmalijnen

De erfgoednota is opgebouwd rond drie samenhangende programmalijnen die samen richting geven aan het beleid tot en met 2030, zoals gedetailleerd is vastgelegd in de Erfgoednota Medemblik 2026–2030.

1. Erfgoed beleven
Binnen deze programmalijn ligt de nadruk op erfgoedbeleving, participatie en educatie. De gemeente wil werken aan één centraal digitaal erfgoedportaal waarin monumenten, verhalen, routes en collecties samenkomen. Digitale kaarten, erfgoedroutes en 3D-visualisaties moeten het verleden toegankelijk maken voor een breed publiek, met speciale aandacht voor jongeren.

Daarnaast zet Medemblik in op het versterken van erfgoedgemeenschappen, waaronder historische verenigingen. Deze vrijwilligersorganisaties worden gezien als onmisbare dragers van kennis en verhalen. Via ondersteuning, workshops en een jongerenprogramma wil de gemeente bijdragen aan hun toekomstbestendigheid. Ook Open Monumentendag, erfgoededucatie en de inventarisatie van immaterieel erfgoed krijgen een vaste plek in het beleid.

2. Cultuurlandschap beschermen
Het Westfriese landschap met zijn dijken, lintbebouwing, waterlopen en verkavelingsstructuren vormt een belangrijk onderdeel van het erfgoed van Medemblik. In deze programmalijn staat het vroegtijdig betrekken van erfgoed bij ruimtelijke ontwikkelingen centraal. Bij nieuwe plannen moet erfgoed vanaf het begin worden meegewogen, onder meer door cultuurhistorische analyses en duidelijke regels in het omgevingsplan.

Bijzondere aandacht gaat uit naar historische water- en groenstructuren, begraafplaatsen, monumentale bomen en archeologie. De gemeente wil deze waarden beter inventariseren, waarderen en waar nodig beschermen. Daarbij wordt aangesloten bij bestaande kaarten en provinciale kaders, binnen de Erfgoednota, met als uitgangspunt behoud van kernkwaliteiten en versterking van de beleefbaarheid.

3. Gebouwd en verzameld erfgoed behouden
De derde programmalijn richt zich op het behoud, de verduurzaming en herbestemming van gebouwd erfgoed. Dat betreft onder meer monumenten, karakteristieke panden, stolpboerderijen, religieus erfgoed en watererfgoed zoals gemalen en dijken. De gemeentelijke monumentenlijst wordt uitgebreid en geactualiseerd, met aandacht voor onderbelichte categorieën zoals agrarisch en naoorlogs erfgoed.

Leegstand wordt gezien als een groot risico voor erfgoed. Daarom wil Medemblik herbestemming actief faciliteren, met duidelijke afwegingskaders en een herbestemmingsladder die wordt verankerd in het omgevingsplan. Vermeldenswaardig is dat de verduurzaming binnen de Erfgoednota Medemblik aandacht krijgt, waarbij behoud van cultuurhistorische waarden hand in hand moet gaan met energiebesparing en toekomstbestendigheid.

Samenhang en participatie

Een belangrijk uitgangspunt van de erfgoednota is participatie, in de geest van het Verdrag van Faro. Erfgoed wordt niet alleen van de overheid geacht, maar ook van inwoners, vrijwilligers en verenigingen. De gemeente wil deze partijen actief betrekken bij beleidsvorming en uitvoering, onder meer via participatieafspraken en gezamenlijke projecten.

Met de erfgoednota 2026–2030 kiest Medemblik voor een integrale en toekomstgerichte aanpak, waarin erfgoed wordt ingezet als verbindende kracht in de fysieke leefomgeving. Dit document, de Erfgoednota Medemblik 2026–2030, vormt daarmee een belangrijk kompas voor ruimtelijke keuzes, cultuurbeleid en lokale identiteit in de komende jaren.