KOGGENLAND, 12 december 2025 – De gemeenteraad van Koggenland gaat tijdens de raadsvergadering van 15 december 2025 een motie vreemd aan de orde van de dag indienen over de nieuwe eisen voor de bibliotheekvoorziening in de gemeente. De aanleiding voor de motie is de aankomende landelijke wetgeving. Deze wetgeving zal de rol, taken en kwaliteitseisen van openbare bibliotheken aanzienlijk uitbreiden. De raad wil nadrukkelijker en eerder betrokken worden bij de keuzes die dit voor Koggenland met zich meebrengt.
Bibliotheek als maatschappelijke basisvoorziening
In de motie wordt benadrukt dat de bibliotheek al jarenlang een onmisbare maatschappelijke functie vervult. Het is niet alleen als plek om boeken te lenen, maar ook als voorziening voor leesbevordering. Daarnaast biedt het educatie, persoonlijke ontwikkeling en helpt het laaggeletterdheid tegen te gaan. Die rol wordt in de nieuwe wetgeving verder versterkt. Het Rijk werkt aan regelgeving die moet garanderen dat iedere inwoner binnen redelijke afstand toegang heeft tot een volwaardige openbare bibliotheek. Er komen duidelijke eisen aan taken, programmering en deskundig personeel.
Koggenland onder landelijk gemiddelde
Een belangrijk punt van zorg voor de indieners is de huidige financiering. Koggenland draagt momenteel ongeveer €14 per inwoner bij aan de bibliotheekvoorziening. In vergelijking ligt het landelijke gemiddelde rond de €18 per inwoner. Dat verschil is volgens de raad niet houdbaar als de bibliotheek straks moet voldoen aan zwaardere wettelijke eisen.
Daarbij komt dat de Westfriese Bibliotheek de afgelopen jaren een moeilijke periode heeft doorgemaakt. Er waren personele wisselingen en een gedwongen inkrimping van de formatie. Juist in een fase waarin uitbreiding en versterking nodig zijn, staat de organisatie volgens de raad onder druk.
Gebrek aan informatie richting de raad
De motie stelt ook dat de gemeenteraad onvoldoende en niet proactief is geïnformeerd. De extra rijksmiddelen van €100.000 voor 2025, die bedoeld waren om de bibliotheekvoorziening te versterken, zijn toegevoegd aan de algemene reserve. De reden daarvoor was het ontbreken van een concreet bestedingsplan. Voor 2026 is wel voorzien dat deze middelen worden ingezet voor een onderzoek naar de inrichting van de taken volgens de nieuwe wet, maar ook hierover heeft de raad beperkt invloed gehad.
Volgens de indieners is het college al gestart met het formuleren van de onderzoeksopdracht. Dit gebeurde zonder vooraf afstemming te zoeken met de gemeenteraad over de vraagstelling en doelstellingen. Dat wringt, omdat de raad uiteindelijk keuzes moet maken over prioriteiten en financiën.
Risico op lastige keuzes
De raad voorziet dat de nieuwe wettelijke eisen kunnen leiden tot lastige keuzes binnen het takenpakket van de bibliotheek. Denk aan afwegingen tussen leesbevordering, digitale vaardigheden, educatieve programma’s en de aanpak van laaggeletterdheid. Zonder tijdige betrokkenheid bestaat het risico dat de raad pas laat wordt geconfronteerd met ingrijpende besluiten. Ondertussen is de begroting voor 2027 dan al grotendeels vastgesteld.
Het college is voornemens om de uitkomsten van het onderzoek pas in het vierde kwartaal van 2026 aan de raad te presenteren. Dat is volgens de motie te laat, omdat de nieuwe wet dan vrijwel ingaat. Bovendien zijn de financiële kaders dan al bepaald.
Concrete verzoeken aan het college
Met de motie vraagt de gemeenteraad het college om twee concrete stappen te zetten. Allereerst wordt verzocht om de onderzoeksopdracht zo snel mogelijk beschikbaar te stellen aan de raad. Zo ontstaat er inzicht in de richting en scope van het onderzoek. Daarnaast wil de raad dat de onderzoekers in de eerste helft van 2026 hun uitwerkingsrichtingen presenteren aan de gemeenteraden. Op die manier krijgt de raad tijdig zicht op de keuzes die gemaakt moeten worden. En op de middelen die daarvoor nodig zijn.
Brede politieke steun
Opvallend is dat de motie wordt ingediend door een brede coalitie van partijen: PvdA/GroenLinks, VVD, GemeenteBelangen Koggenland, CDA en D66. Die brede steun onderstreept het gedeelde belang dat de raad hecht aan een toekomstbestendige bibliotheekvoorziening. Evenals aan een duidelijke rolverdeling tussen college en raad.
Met deze motie wil de gemeenteraad voorkomen dat Koggenland achter de feiten aanloopt en pas reageert wanneer nieuwe verplichtingen al vastliggen. De inzet is om samen met de bibliotheek tijdig keuzes te maken, zodat de bibliotheek ook in de toekomst sterk en toegankelijk blijft. Dit geldt voor alle inwoners van Koggenland.
Ontdek meer van Westfriesland Praat
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.