Na weken van droogte komt er eindelijk regen

WESTFRIESLAND – Het is kurkdroog en zeer zonnig, maar het weerbeeld verandert later deze week. Buien zullen de toplaag van de bodem van vocht voorzien, maar de verwachte hoeveelheden zullen geen einde aan de droogte maken. 

Lange periode van droogte

De laatste weken is de droogte, vanwege het ontbreken van neerslag en de vele uren zonneschijn, flink versterkt. Op dagen met veel zon en een matige wind kan 4-5 mm per dag verdampen. Als er meer water verdampt dan er valt, spreken we van een neerslagtekort. Het neerslagtekort, dat steevast vanaf 1 april wordt bijgehouden, loopt al op tot de hoogst mogelijke waarde in deze tijd van het jaar en staat inmiddels op 117 mm.

Dit neerslagtekort loopt de komende tijd verder op en aan het eind van de week (23 mei) wordt de grens van 130 mm overschreden. Toch gaat er het een en ander veranderen, want er staan buien op het programma. Doordat de wisselvalligheid toeneemt is er ook meer bewolking en is de verdamping minder groot.

Door de buien zal het neerslagtekort naar verwachting vanaf het komende weekend stagneren op ongeveer 126 mm. In het recordjaar 1976 stagneerde het neerslagtekort rond 115 mm.

Rivieraanvoer daalt, maar stabilisatie verwacht

Door het uitblijven van neerslag in ons land en ook in de ons omringende landen, daalt ook de wateraanvoer vanuit de Maas en de Rijn. In voorbereiding daarop heeft Rijkswaterstaat de waterstanden van het IJsselmeer, het Markermeer en de regionale watersystemen verhoogd. De afvoer van beide rivieren is onder het gemiddelde voor de tijd van het jaar.

De afvoer in de Maas is langzaam verder aan het dalen en door het uitblijven van significante neerslag, zal de afvoer verder dalen tot ongeveer 50 m3/s op 24 mei. De afvoeren zijn hiermee voor de maand mei ruim onder het langjarige gemiddelde van 160 m3/s en rond de 5% kleinste afvoeren. Vanaf 25 mei zal de afvoer stabiliseren of zelfs iets stijgen, door de verwachte neerslag. Ook de afvoer van de Rijn zal dalen tot ongeveer 1.050 m3/s op 25 mei. Door de verwachte neerslag zal de afvoer daarna langzaam gaan stijgen.

Kans op gladheid door regen

Op veel plaatsen is het al wekenlang geheel droog. Door de eerste regen kan dan gladheid ontstaan. Doordat de regen mengt met vuilresten op de weg kan een slijmerige laag ontstaan op het wegdek. Die vuilresten bestaan uit stukjes rubber, olie of andere stofdeeltjes. De gladheid die als gevolg van deze vermenging optreedt, wordt vicieuze aquaplaning genoemd. De eerste regendruppels zijn het meest gevaarlijk, maar als het harder regent wordt het vuil van de weg gespoeld en verdwijnt het gevaar.

Recorddroge en recordzonnige lente?

Gemiddeld is er deze lente, vanaf 1 maart tot en met 19 mei, pas 35 mm gevallen. De droogste lente ooit was de lente van 2011. Toen viel van 1 maart tot en met 31 mei 52 mm. In 1976 (het droogste jaar sinds het neerslagtekort wordt bijgehouden) werd in de lente 68 mm genoteerd en in 1929 viel 77 mm. Het zal van de laatste dagen van mei afhangen of deze lente recorddroog zal zijn.

Het is niet alleen kurkdroog, maar ook recordzonnig. Sinds 1 maart staat het aantal zonuren al op 715 uur. Normaal schijnt de zon in de hele lente (1 maart tot en met 31 mei) 578 uur en de maand is nog niet voorbij. Niet eerder was het tot dusver zo zonnig in de lente en als dit de eindstand zou zijn op 31 mei dan is de lente al goed voor een derde plaats van zonnigste lentes. Voor een absoluut record moet de zon de komende dagen in totaal nog gemiddeld 90 uur schijnen, ofwel ruim 8 uur per dag.