MEDEMBLIK, 11 november 2025 – Op vrijdag 12 december 2025 organiseert het Oorlogsmuseum Medemblik een bijzondere avondlezing met als titel ‘Varen voor Vrijheid’. Deze indrukwekkende presentatie belicht het vaak vergeten verhaal van de Nederlandse koopvaardijzeelieden tijdens de Tweede Wereldoorlog – mannen die tegen wil en dank een cruciale rol speelden in de bevrijding van Europa.
De lezing wordt gegeven door Hubert Nijgh, voorzitter van de Stichting Koopvaardijpersoneel 1940–1945, secretaris van Stichting Libertyship.nl en kleinkind van een koopvaardijveteraan. Nijgh werd in 2024 onderscheiden met de Ted Meines Prijs voor zijn bijzondere inzet voor maatschappelijke erkenning van Nederlandse veteranen, in het bijzonder de mannen van de koopvaardij.
Varen voor vrijheid: zeelieden als ongewilde militairen
Hoewel de zeelieden van de Nederlandse handelsvloot nooit hadden gekozen voor een militaire loopbaan, werden zij bij het uitbreken van de oorlog met één pennenstreek gemilitariseerd. De vaarplicht dwong hen om te blijven varen, vaak jarenlang – ver van huis, zonder mogelijkheid tot terugkeer.
Nederland was bezet, thuiskomen was verboden. De mannen konden slechts één ding doen: varen voor vrijheid.
Zes jaar lang trotseerden zij torpedo’s, mijnen, vijandelijke vliegtuigen en de dreiging van de oceaan. Hun moed en volharding leverden een onmisbare bijdrage aan de geallieerde bevoorrading en uiteindelijke overwinning. Terwijl ze geen wapens droegen, brachten zij munitie, voedsel en materieel over zee – de levenslijn van de geallieerde strijd
Helden tegen wil en dank
De mannen van de koopvaardij waren helden zonder uniform. Zij dienden zonder militaire ambitie, maar hun opoffering bleek van onschatbare waarde.
Tijdens de lezing vertelt Hubert Nijgh persoonlijke verhalen van bemanningen die nooit terugkeerden, schepen die zonken in de Atlantische Oceaan, en families die jarenlang in onzekerheid leefden.
Zijn presentatie is rijk aan historische beelden, logboekfragmenten en indrukwekkende anekdotes die laten zien hoe zwaar het leven op zee was tijdens de oorlogsjaren.
“Zonder de Nederlandse koopvaardij had de geallieerde overwinning er anders uitgezien,” aldus Nijgh. “Hun offers verdienen blijvende erkenning.”
Een unieke beleving vooraf: Live Cooking op WOII-veldkeukens
Voorafgaand aan de lezing biedt het Oorlogsmuseum Medemblik een unieke historische eetervaring aan. Vanaf 18:00 uur kunnen bezoekers deelnemen aan Live Cooking op originele veldkeukens uit de Tweede Wereldoorlog.
De koks bereiden ter plekke authentieke gerechten op hout- en kolengestookte veldkeukens, zoals die door geallieerde troepen aan het Westfront werden gebruikt. Bezoekers krijgen uitleg over de manier waarop soldaten maandenlang in het veld werden gevoed, vaak onder moeilijke omstandigheden.
Als hoofdgerecht wordt ‘de Blauwe Hap’ geserveerd: een smaakvolle nasitafel met een bijzonder verhaal over de koloniale invloeden in het Nederlandse leger tijdens en na de oorlog.
Er zijn keuzeopties voor een 1-, 2- of 3-gangenbuffet, uitsluitend op reservering bij aankoop van een lezingticket.
Programma van de avond
📅 Datum: Vrijdag 12 december 2025
🍽 Avondeten: vanaf 18:00 uur (alleen op inschrijving)
🚪 Inloop lezing: 19:15 uur
🕗 Start lezing: 20:00 uur
📖 Duur: twee sessies van 45 minuten met een pauze van 20 minuten
De combinatie van Live Cooking en de historische lezing maakt deze avond tot een unieke culturele en educatieve ervaring voor jong en oud
Een eerbetoon aan de vergeten helden van de zee
De lezing ‘Varen voor Vrijheid’ is niet alleen een terugblik op de geschiedenis, maar ook een eerbetoon aan duizenden zeelieden die hun leven gaven voor de vrijheid van Nederland en Europa.
Het Oorlogsmuseum Medemblik wil met deze avond bewustwording creëren over de offers van de koopvaardij in oorlogstijd en de maatschappelijke erkenning versterken van deze vaak vergeten groep veteranen.
Bezoekers krijgen de kans om geschiedenis niet alleen te horen, maar ook te beleven – met geur, smaak en emotie.
Ontdek meer van Westfriesland Praat
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.