Procedures en capaciteitsgebrek belemmeren woningbouw, maar ook de bouwkosten lopen hoog op

WESTFRIESLAND – De totale bouwproductie nam in 2024 met 3 procent af, berekende ingenieurs- en adviesbureau Arcadis. Het bureau wijst vooral gestegen bouwkosten als oorzaak aan. Maar de complexe procedures en het capaciteitsgebrek bij gemeenten moeten niet worden vergeten. 

Stefan van Summeren van adviesbureau Flynth zegt hierover dat verschillende regels het moeilijk maken om een vergunning te krijgen voor nieuwbouw. Van Summeren: “Zoals de spuitzonering: de richtlijn dat er binnen de vijftig meter rondom woningen (gevoelige functies) geen gewasbeschermingsmiddelen mogen worden gebruikt. Wie in buitengebied een nieuwbouwwoning of een woonwijk naast agrarische grond wil bouwen, moet daar eerst een oplossing voor vinden. In het (binnen)stedelijk gebied zijn het onder meer akoestische onderzoeken en functieveranderingen (bestemmingsplan/omgevingsplan) die de procedures bepalen.”

Woningbouw in de knel

“Daarbij komt dat gemeenten kampen met personeelstekorten,” gaat Van Summeren verder. “De gemeentelijke arbeidsmarkt blijft nog zeker tot 2035 krap. Daardoor is er veel minder ruimte om vergunningen te beoordelen. Je bent zo een paar jaar verder tot er een bestemmingsplanwijziging is doorgevoerd of je een bouwvergunning hebt.“

Lees ook: Start bouw 97 woningen Asionaterrein Andijk in 2027

Ook wie winkels of kantoorgebouwen naar appartementencomplexen wil ombouwen stuit op problemen., volgens Van Summeren, en dan niet alleen heb je niet alleen een bouwvergunning, maar vaak ook een planologische wijziging van de locatie nodig. “De in 2024 van kracht geworden Omgevingswet maakt de procedure daarvoor drastisch anders. Omgevingsdocumenten moeten gepubliceerd worden middels het STOP/PTOD-model. Gemeenten zijn hier veelal nog niet voldoende klaar voor. De tijdelijke alternatieve maatregel (TAM) via de IMRO-standaard (Informatiemodel Ruimtelijke Ordening) bood uitkomst, maar wordt niet verlengd. Hierdoor moeten plannen die volgens de TAM-IMRO-procedure gevolgd worden dit jaar nog als ‘ontwerp bestemmingsplan’ ter inzage komen te liggen. Lukt dat niet, dan moet het omgevingsplan alsnog volgens de nieuwe systematiek gewijzigd worden,” aldus Van Summeren

Aandacht voor niet alleen de bouwkosten

“Er moet daarom niet alleen aandacht komen voor bouwkosten, maar vooral ook voor het voorspoediger doorlopen van de planologische procedures voor bouwprojecten. Daarnaast had de tijdelijke alternatieve maatregel om een bestemmingsplan te wijzigen verlengd moeten worden. Dat zou de doorlooptijden voor het krijgen van de juiste vergunning drastisch verkorten,” besluit Van Summeren.