HVC blikt vooruit: energie, afval en grote investeringen

WEST-FRIESLAND, 5 december 2025 – HVC presenteert in aanloop naar de Algemene Vergadering van 11 december 2025 een uitgebreide vooruitblik op de ontwikkelingen binnen afval, grondstoffen, energie, warmte en CO₂-regelgeving. De analyse laat zien dat gemeenten en waterschappen voor grote veranderingen staan, terwijl HVC zelf belangrijke investeringsbeslissingen voorbereidt. Deze vooruitblik toont niet alleen de huidige stand van zaken, maar ook de impact van nationale wetgeving en markttrends op de dienstverlening van HVC.

Arbeidsmarkt en rente drukken op bedrijfsvoering

Volgens de contextanalyse blijft de krapte op de technische arbeidsmarkt een groot knelpunt. Daardoor is HVC gedwongen stevig te investeren in recruitment om voldoende gekwalificeerd personeel aan te trekken. Ook de kapitaalmarktrente speelt een belangrijke rol: omdat HVC werkt met langlopende leningen, worden rente­schommelingen wel gedempt, maar blijven financieringskosten relevant voor nieuwe circulaire en duurzame projecten.

Zon en wind tijdelijk op pauze

Door stijgende ontwikkelkosten en lagere opbrengsten staat de businesscase voor zon- en windprojecten onder druk. HVC kiest daarom voor een pas op de plaats totdat het investeringsklimaat weer stabieler wordt. Tegelijkertijd blijft de vraag naar duurzame energie toenemen, wat de noodzaak voor nieuwe bronnen alleen maar groter maakt.

Warmtetransitie in volle gang: groei van publieke warmtenetten

HVC is inmiddels één van de grootste publieke warmtebedrijven van het land. In 2024 en 2025 worden warmtenetten uitgebreid of operationeel in onder meer Alkmaar, Dijk en Waard, Dordrecht, Assendelft, Velsen, Westland, Gorinchem en Hoorn. De projecten Maasdijk en Polanen gaan in 2025 warmte leveren en maken onderdeel uit van het grote warmtesysteem Westland. Ook werd in juni 2025 het geothermieproject Wippolderlaan goedgekeurd. Deze stappen onderstrepen de cruciale rol van HVC in de regionale warmtetransitie.

De nieuwe Warmtewet benadrukt de publieke rol van gemeenten en geeft hen meer zeggenschap over warmtekavels. Omdat HVC al een publiek warmtebedrijf is, sluit dit goed aan bij de bestaande structuur.

Sterk focus op afvalscheiding en recycling

Het Circulair Materialenplan (CMP), dat eind 2025 definitief wordt vastgesteld, zal het Landelijk Afvalbeheerplan LAP3 vervangen. Hiermee worden gemeenten strenger gestuurd op preventie, hergebruik en hoogwaardige recycling. Het nieuwe recyclepercentage—hoeveel huishoudelijk afval daadwerkelijk wordt gerecycled—wordt een belangrijke indicator. Een voorbeeld is gewassen bodemas, dat onder dit nieuwe percentage mag worden meegeteld, wat de prestaties positief beïnvloedt. Daarnaast blijft lachgas een groot veiligheidsprobleem door exploderende cilinders in restafvalstromen. HVC neemt opnieuw de kosten op zich om schade te voorkomen en werkt met gemeenten aan voorlichting en handhaving.

CO₂-heffing en belastingplan zorgen voor forse kostenstijging

Vanaf 2030 wordt de CO₂-heffing voor afvalverbrandingsinstallaties verhoogd tot €295 per ton fossiele CO₂. Dit moet gemeenten stimuleren om restafval verder te verminderen en in te zetten op bron- en nascheiding. Maar de kosten zullen stijgen, zeker wanneer CO₂-afvang en -opslag (CCS) niet tijdig kan worden toegepast.

Het Belastingplan 2026 levert nóg grotere uitdagingen op. De afvalstoffenbelasting voor afvalenergiecentrales stijgt vanaf 2028 van €39 per ton naar €90 per ton, en vanaf 2035 naar ruim €113. Hierdoor nemen de lasten voor huishoudens de komende jaren merkbaar toe. De totale lastenstijging voor huishoudens loopt op tot €40 per jaar.

Utrecht en Nieuwegein willen toetreden tot HVC

Beide gemeenten hebben onderzoek gedaan naar aansluiting bij HVC als publiek warmtebedrijf én als afvalverwerker. Zowel Utrecht als Nieuwegein ziet HVC als logische partner, mits wordt voldaan aan enkele randvoorwaarden. De toetreding biedt voordelen voor het collectief: extra restafval compenseert de daling bij bestaande gemeenten, waardoor de afhankelijkheid van commerciële marktpartijen afneemt. De aandeelhoudersvergadering krijgt het voorstel om aandelen uit te geven aan beide gemeenten.

Grote investeringen: geothermieproject Alton Heerhugowaard

Het investeringsvoorstel voor geothermieproject Alton is één van de belangrijkste punten op de agenda. Het project omvat twee geothermiedoubletten en een warmteleiding die de regio Alkmaar, Dijk en Waard moet voorzien van langdurig duurzame warmte. Het project vervangt op termijn de biomassa-energiecentrale, waarvan subsidies in 2030 aflopen, en versterkt het netwerk voor verdere groei.

De investering bedraagt €85 miljoen en wordt gefinancierd via projectfinanciering nadat de bouwfase is afgerond. Jaarlijks levert Alton 174.405 MWh warmte, goed voor het gasvrij maken van bijna 15.000 woningen en een CO₂-besparing van 32.000 ton per jaar.

De vooruitblik van HVC laat zien dat gemeenten in 2025 en de jaren daarna voor grote keuzes staan. De energietransitie versnelt, regelgeving wordt zwaarder en investeringen worden omvangrijker. Tegelijkertijd biedt HVC duidelijke routes naar verduurzaming via warmtenetten, geothermie en circulaire grondstoffenstromen. De komende aandeelhoudersvergadering wordt daarmee bepalend voor de koers in de komende decennia.