Historicus Peter Swart documenteerde bemanningsleden van Huis te Warmelo

MEDEMBLIK, 31 december 2025 – Een bijzondere ontdekking verbindt Medemblik opnieuw met de internationale maritieme geschiedenis. Historicus Peter Swart, afkomstig uit Medemblik en werkzaam bij het Westfries Archief in Hoorn, wist in 2015 vast te stellen dat een scheepswrak voor de Finse kust afkomstig is uit West-Friesland. Het bleek te gaan om het schip Huis te Warmelo, dat in de zeventiende eeuw vanuit Medemblik uitvoer.

De ontdekking vormde het begin van een langdurig historisch onderzoek, dat tot op de dag van vandaag voortduurt. Niet alleen het schip zelf, maar vooral de mensen die erop voeren staan centraal in het werk van Swart.

Een wrak voor de Finse kust

Het wrak werd al eerder opgemerkt door Finse onderzoekers, maar de herkomst was lange tijd onduidelijk. Door intensief archiefonderzoek wist Peter Swart de herkomst te achterhalen. Oude scheepsregisters, logboeken en notariële akten uit West-Friesland brachten uiteindelijk duidelijkheid: het wrak behoorde toe aan het koopvaardijschip Huis te Warmelo, afkomstig uit Medemblik.

Het schip maakte deel uit van de uitgebreide handelsnetwerken die de regio in de zeventiende eeuw onderhield met het Oostzeegebied. Medemblik speelde in die periode een bescheiden maar betekenisvolle rol in de internationale scheepvaart.

De zoektocht stopt niet bij het schip

Volgens Swart was de identificatie van het wrak slechts het begin. Minstens zo belangrijk is het in kaart brengen van de bemanning: wie waren de mannen aan boord, waar kwamen zij vandaan en wat is er van hen geworden?

“Een scheepswrak vertelt maar een deel van het verhaal,” stelt Swart. “De echte geschiedenis zit in de mensen die erop voeren. Hun levens, hun families en hun lot na de reis maken het verhaal compleet.”

Daarom verdiept hij zich momenteel in doopregisters, notariële akten en archieven uit West-Friesland en Scandinavië. Sommige bemanningsleden blijken afkomstig uit Medemblik en omliggende dorpen, wat het verhaal een sterk lokaal karakter geeft.

Belang voor regionale geschiedenis

De vondst onderstreept het belang van regionale archieven zoals het Westfries Archief in Hoorn. Daar liggen talloze documenten die nog steeds nieuwe inzichten opleveren over de rol van West-Friesland in de internationale handel en scheepvaart.

Voor Medemblik betekent het onderzoek een tastbare verbinding met het maritieme verleden van de stad. Het laat zien dat lokale geschiedenis vaak verder reikt dan de eigen regio en zelfs internationale sporen nalaat.

Onderzoek nog niet afgerond

Het onderzoek van Peter Swart is nog volop in ontwikkeling. Nieuwe archiefvondsten kunnen het beeld verder aanvullen, bijvoorbeeld over de oorzaak van het vergaan van het schip of het lot van de bemanning.

Wat vaststaat, is dat de ontdekking van het schip Huis te Warmelo opnieuw aandacht vestigt op de rijke maritieme geschiedenis van Medemblik en het belang van historisch onderzoek dat lokaal begint, maar internationale betekenis krijgt.