Black Friday. De jaarlijkse koopjeskoorts die ooit uit Amerika kwam overwaaien maar inmiddels net zo ingeburgerd is als hagelslag op brood en discussies over het weer. Winkels pakken uit met digitale confetti, schreeuwerige banners en kortingen waarvan je spontaan zou gaan twijfelen of ze nog wel winst maken. Maar laten we eerlijk zijn: de meeste Nederlanders zijn allang niet meer naïef. We trappen niet zo snel meer in die oh-zo-verleidelijke “NU 60% KORTING!”-kreten. Sterker nog: een meerderheid vertrouwt het gewoon niet.
En geef ze eens ongelijk.
De inflatie van het woord ‘korting’
Volgens een recent onderzoek uitgevoerd in opdracht van onderneming.nl denkt maar liefst 84 procent van de ondervraagde consumenten dat sommige winkels eerst de prijs verhogen om vervolgens met een prachtig lintje te kunnen roepen dat er zó’n enorme korting wordt gegeven. In marketingland heet dit “prijsankers verhogen”. In gewoon Nederlands: rommelen met prijzen om je klant te foppen.
We kennen allemaal die ene webshop die in oktober nog €89 vroeg voor een product, om het in november ineens voor €119 aan te bieden — waarna het tijdens Black Friday ‘spectaculair’ is afgeprijsd naar €95. Dat soort trucs. En het publiek doorziet het. Terecht.
De ACM: niet voor niets streng aan het toetsen
De Autoriteit Consument & Markt (ACM) kijkt inmiddels extra scherp mee. Niet uit hobby, maar omdat dit soort misleiding gewoon massaal voorkomt. Vorig jaar nog werden vijf webwinkels samen €600.000 aan boetes opgelegd omdat zij consumenten misleid hadden met opgeblazen kortingen.
En de regels zijn helder — glashelder zelfs:
- De korting moet worden gebaseerd op de laagste prijs die in de 30 dagen vóór de actie is gerekend.
- Geen mooipraterij met “voormalige adviesprijzen”, geen creatief boekhouden, geen ‘normale prijs’ die gisteren nog niet bestond.
- Vergelijken mag, maar alleen met die échte, historische prijs.
Toch lijken sommige bedrijven nog steeds te denken dat Black Friday een soort vrijbrief is om de wet even tussen de banners te proppen.
Maar… het is niet allemaal nep
Opmerkelijk genoeg signaleert vergelijkingssite Knibble juist dat er rond Black Friday wél degelijk producten zijn die oprecht goedkoper worden. Sommige zelfs “goedkoper dan ooit”, en dat al weken voor de grote kortingsdag. Het is dus niet alleen maar rook en spiegels. Wie goed zoekt, vindt echte deals. Maar wie blind jaagt op ‘megasale-knallers’, komt vaak van een koude kermis thuis.
Black Friday is dus een beetje als vissen in troebel water: soms haal je er een dikke vis uit, maar je moet vooral goed kijken — en soms heb je ook gewoon pech.
Bedrijven die het wél en niet snappen
Wat vooral stoort, is dat de bedrijven die wél eerlijk prijzen, in dezelfde modderpoel worden gegooid als de prijsvervalsers. Want ja, er zijn ondernemers die de regels van de ACM serieus nemen. Die snappen dat vertrouwen van klanten meer waard is dan een kunstmatig opgeblazen korting van 73 procent.
Maar helaas zijn er ook bedrijven die blijven spelen met de grenzen van wat nog net mag — of er bewust overheen gaan. Zij zorgen voor een groeiende kloof tussen klant en winkel. En in tijden waarin vertrouwen schaars is, kun je dat als bedrijf eigenlijk niet meer permitteren.
Hoog tijd voor een volwassen Black Friday
Misschien is het tijd om Black Friday te behandelen zoals we dat met veel Amerikaanse tradities uiteindelijk doen: we adopteren het, maar geven er onze eigen nuchtere draai aan. Geen hysterische kortingen die nep blijken. Geen webshops die hun prijzen als elastiek gebruiken. Geen marketingrookgordijnen.
Echte deals? Graag.
Transparantie? Moet.
Regels van de ACM? Niet optioneel, maar verplicht.
Zolang bedrijven blijven denken dat misleiding onderdeel is van de spelregels, blijft Black Friday vooral een feestje voor de juristen en toezichthouders — en een frustratie voor de consument.
Dus, bedrijven van Nederland:
Wil je meedoen met Black Friday? Prima.
Maar speel het spel dan eerlijk.
De klant is namelijk niet gek. En de ACM inmiddels ook niet meer.
Henk Prins
Ik schrijf mijn columns op persoonlijke titel
Meer van mij op hbpmedia.nl
Ontdek meer van Westfriesland Praat
Abonneer je om de nieuwste berichten naar je e-mail te laten verzenden.