Bewoners slecht geïsoleerde woningen gaan veel meer energiebelasting betalen

WESTFRIESLAND – Nederlandse huishoudens met een matige of slechte woningisolatie worden buitensporig hard getroffen door de energiebelasting. Wie goede isolatie heeft en van het gas af is, krijgt geld terug van de Belastingdienst, terwijl bewoners van slecht geïsoleerde woningen soms duizenden euro’s betalen. Dat blijkt uit een berekening van Energievergelijk.nl.

Opvallend is dat de verschillen tussen deze groepen in 2026 verder toenemen, doordat de overheid de energiebelasting op gas verhoogt en die op stroom juist verlaagt. Zo blijkt uit cijfers in de Voorjaarsnota.

Verschil energiebelasting tot 3.500 euro per jaar

De verschillen zijn vooral zichtbaar bij huishoudens die nog op gas stoken. Een huishouden met een gemiddeld energieverbruik betaalt dit jaar 693 euro aan energiebelasting, terwijl een gezin in een oudere woning met energielabel F of G, die 3.000 tot 3.800 m³ gas per jaar verbruikt, tot 2.774 euro kwijt is.

Daartegenover staan energiezuinige huishoudens die volledig van het gas af zijn. Zij ontvangen door de heffingskorting soms honderden euro’s aan belasting terug. Zo ontvangt een huishouden met een nul-op-de-meterwoning in 2025 ruim 600 euro aan belastingvoordeel. Maar ook huishoudens die bijvoorbeeld netto 5.000 kWh per jaar verbruiken, betalen relatief weinig belasting: 107 euro in 2025.

Oneerlijk stelsel

Volgens energie-expert Koen Kuijper is het belastingstelsel “oneerlijk” en draagt het bij aan energiearmoede. “Huishoudens met een lager inkomen kunnen vanwege geldgebrek hun woning vaak niet verduurzamen. Bovendien zijn er huishoudens die niet zelf mogen ingrijpen, omdat ze afhankelijk zijn van een verhuurder of woningcorporatie.”

Kuijper vervolgt: “Deze groepen worden in feite ‘gestraft’ met torenhoge belastingaanslagen, terwijl wie wel kan investeren of een nieuwe woning kan kopen juist wordt beloond.”

Ook emeritus-lector energietransitie Martien Visser deelt deze kritiek. Op X vraagt hij zich af waarom geen enkel ander EU-land dit systeem hanteert. “De Nederlandse energiebelasting pakt heel unfair uit voor huishoudens die in een matig of slecht geïsoleerd (huur)huis moeten wonen. Het ene huishouden krijgt dit jaar ruim 600 euro cadeau, de ander moet meer dan 1.000 euro betalen. Waarom zou geen enkel ander EU-land het Nederlandse systeem hebben ingevoerd?”

Volgens Kuijper is het vooral een politieke keuze om de belasting op gas zo hoog te houden. Uit eerdere berekeningen van Energievergelijk.nl blijkt de belasting op gas in de rest van Europa aanzienlijk lager te liggen.

Verschillen nog groter in 2026

Het pijnlijke is dat de verschillen in 2026 tussen de groepen die weinig of geen gas verbruiken en huishoudens met een hoog gasverbruik nog groter worden. Volgens de Voorjaarsnota gaat het belastingtarief op gas opnieuw omhoog, terwijl dat op elektriciteit daalt.

Voor huishoudens met een gasverbruik van 3.000 m³ betekent dit ruim 50 euro extra belasting. Tegelijkertijd betalen huishoudens die 5.000 kWh stroom gebruiken in 2026 nog maar 43 euro aan belasting, wat een halvering is ten opzichte van dit jaar.

Het contrast is schrijnend. De overheid lijkt onbedoeld huishoudens met beperkte verduurzamingsmogelijkheden zwaarder te belasten. Kuijper noemt het “een zorgelijke ontwikkeling” die de energierekening voor kwetsbare groepen hoog houdt of zelfs verder opdrijft. “Het zou verstandig zijn als de overheid het belastingtarief op gas verlaagt om zo verlichting te geven,” aldus Kuijper.

De enorme toestroom naar het Noodfonds Energie – met 210.000 aanvragen in één week – onderstreept de urgentie van het probleem.